Denizcilik mesleğini profesyonel olarak icra etmek isteyen herkesin, yasal olarak sahip olması gereken en önemli belgelerden biri gemi adamı cüzdanıdır. Bu cüzdan, bir denizcinin eğitimlerini, yeterliliklerini ve deneyim geçmişini resmî olarak belgeleyen, aynı zamanda kimlik işlevi gören bir dokümandır. Özellikle uluslararası sefer yapan gemilerde görev almak isteyen kişiler için, gemi adamı cüzdanı, pasaport kadar önemli bir kimlik belgesi niteliğindedir.
Gemi Adamı Cüzdanı Nedir?
Gemi adamı cüzdanı, bir kişinin denizcilik mesleğinde çalışabilmesi için sahip olması gereken yasal kimliktir.
Cüzdan, sahibinin:
-
Kişisel bilgilerini,
-
Denizcilik eğitimlerini,
-
Sertifika bilgilerini (örneğin usta gemici belgesi gibi),
-
Sağlık durumunu ve aşı kayıtlarını,
-
Seyir tecrübelerini kayıt altına alır.
Gemi Adamı (Gemici) Nedir? başlıklı yazımızda denizcilik mesleğinin temelleri hakkında daha fazla bilgi bulabilirsiniz.
Denizcilikte “sarı kart” olarak da adlandırılan bu belge, özellikle uluslararası denizcilik standartları kapsamında tanınır.
Gemi Adamı Cüzdanı Nereden Alınır?
Gemi adamı cüzdanı almak için başvurular, Türkiye’de Liman Başkanlıkları ve Denizcilik Müsteşarlığı’na yapılır. Başvurular sırasında adayların, gemi adamı eğitimi aldıklarını belgeleyen sertifikaları ve STCW Belgeleri hazır olmalıdır. Ayrıca, Gemi Adamı Kursu sürecinde edinilen eğitimlerin belgelenmesi büyük önem taşır.
Gemiadamı Cüzdanı İçin Gerekli Evraklar
Gemi adamı cüzdanı başvurusu için gereken evraklar şunlardır:
-
T.C. kimlik kartı fotokopisi
-
Adli sicil kaydı belgesi
-
Sağlık raporu (denizde çalışabilir ibareli)
-
Gemi adamı temel eğitim sertifikaları (STCW kurs belgeleri)
-
2 adet biyometrik fotoğraf
-
Pasaport fotokopisi (uluslararası seferler için)
-
Başvuru formu
-
Öğrenim belgesi (Denizcilik sertifikası)
-
(Varsa) Usta gemici belgesi veya diğer denizcilik yeterlilik belgeleri
Not: Bazı durumlarda kurumlar ek belge talep edebilir (örneğin askerlik durum belgesi gibi) — bu nedenle başvuru yapılacak liman başkanlığının güncel liste kontrol edilmelidir.
Gemi Adamı Cüzdanı Nasıl Alınır?
Gemi adamı cüzdanı almak için aşağıdaki adımlar izlenir:
-
Eğitimlerin Tamamlanması: Öncelikle, STCW kapsamında zorunlu denizcilik eğitimlerini tamamlamalısınız (temel güvenlik, yangınla mücadele, can kurtarma vb.). Bu Eğitimleri EKOL Denizcilik’ten alabilirsiniz.
-
Sağlık Muayenesi: Denizde çalışabilir sağlık raporu alınmalıdır. Bu rapor, yetkilendirilmiş sağlık kuruluşlarından temin edilir.
-
Gerekli Belgelerin Hazırlanması: Yukarıda belirtilen evraklar eksiksiz hazırlanır.
-
Başvuru Yapılması: Yetkili kurumlara veya liman başkanlıklarına belgeler teslim edilir ve başvuru kaydı oluşturulur.
-
Değerlendirme ve Onay: Belgeler incelendikten sonra gemi adamı cüzdanı hazırlanır ve başvuru sahibine teslim edilir.
Genellikle başvuru süreci 1-3 hafta arasında sonuçlanır. Ancak yoğunluk dönemlerinde bu süre değişebilir.
Gemi Adamı Cüzdanı Kaç Yaşında Alınır?
Gemi adamı cüzdanı alabilmek için genellikle:
-
En az 17 yaşında olmak gerekmektedir.
-
Ancak bazı denizcilik liseleri ve kursları 16 yaşında kayıt kabul edip mezuniyet sonrasında cüzdan başvurusu imkanı sağlamaktadır. Detaylı bilgi için iletişime geçebilirsiniz.
Başvuru için yaş dışında diğer tüm eğitim ve sağlık şartlarının da sağlanması zorunludur.
Gemi Adamı Cüzdanı Nasıl Yenilenir?
Gemi adamı cüzdanı 5 yıl geçerlilik süresine sahiptir.
Süresi dolan veya kaybolan cüzdanlar için:
-
Yeniden sağlık raporu alınır,
-
Eğitim belgeleri güncellenir (bazı belgelerin geçerlilik süresi sınırlıdır),
-
Yenileme başvurusu yapılır.
Cüzdan yenileme süreci, ilk başvuruya oldukça benzerdir ancak bazı belgeler daha kısa sürede hazırlanabilir. Özellikle SOLAS Belgeleri ve GMDSS Sertifikaları gibi belgelerin güncelliği kontrol edilmelidir.
Gemi Adamı Cüzdanı Olmadan Gemiye Çıkılabilir mi?
Gemi adamı cüzdanı, bir denizcinin yasal statüsünü ve eğitim durumunu belgelediği için:
-
Ticari amaçlı sefer yapan gemilere,
-
Uluslararası seferlere,
-
Liman içi manevralara
gemi adamı cüzdanı olmadan çıkmak yasal olarak mümkün değildir.
Bu eksikliğin tespit edilmesi durumunda hem gemi sahibi hem de personel ağır idari cezalarla karşı karşıya kalabilir. ISPS Kodu ve Güvenlik Seviyeleri kapsamında yapılan liman güvenlik kontrollerinde gemi adamlarının belgeleri sıkı şekilde denetlenir.
Gemi adamı cüzdanı, denizcilik kariyerinin resmi anahtarıdır. Bu belge olmadan profesyonel denizcilik faaliyetinde bulunmak mümkün değildir. Başvuru sürecinin doğru yönetilmesi, gerekli evrakların eksiksiz hazırlanması ve eğitimlerin güncel tutulması, başarılı bir denizcilik kariyeri için temel adımlardır. Denizcilik sektörüne ilk adımınızı atmayı planlıyorsanız, Gemi Adamı Kursu hakkında da bilgi almanızı tavsiye ederiz.
