MARPOL (Marine Pollution) Nedir? Deniz Çevresini Koruma Standartları

MARPOL Nedir?

MARPOL Sözleşmesi, gemilerden kaynaklanan petrol sızıntıları, atık boşaltımı, zararlı gaz emisyonları ve diğer deniz kirliliği türlerini önlemek için hazırlanmış uluslararası bir anlaşmadır. İlk olarak 1973 yılında kabul edilen sözleşme, 1978 yılında revize edilmiş ve günümüzde yürürlükte olan en kapsamlı deniz çevresi koruma düzenlemesi haline gelmiştir.

Sözleşme, IMO tarafından yönetilmekte olup dünya çapında gemi işletmecileri ve denizcilik otoriteleri tarafından uygulanmaktadır.

Web sayfası: https://www.imo.org/en/about/Conventions/Pages/International-Convention-for-the-Prevention-of-Pollution-from-Ships-(MARPOL).aspx

MARPOL’un Amaçları Nelerdir?

MARPOL’un temel amacı, deniz ekosistemini korumak ve deniz taşımacılığının çevresel etkilerini azaltmaktır. Bununla birlikte şu hedefleri içerir:

• Petrol kirliliğini önlemek
• Kimyasal ve zararlı sıvı maddelerin denize boşaltımını sınırlamak
• Gemilerdeki çöplerin yönetimini düzenlemek
• Sıvılaştırılmış gaz taşıyan tankerlerin güvenliğini sağlamak
• Hava kirliliği ve sera gazı emisyonlarını azaltmak
• Balast suyu yönetimi ile yabancı türlerin deniz ekosistemine zarar vermesini önlemek

MARPOL’ün Kapsadığı Ana Konular

MARPOL, altı farklı ek (Annex) üzerinden gemilerin çevresel etkilerini düzenlemektedir:

Ek I – Petrol Kirliliğinin Önlenmesi

Gemilerden kaynaklanan petrol sızıntılarının önlenmesine yönelik kurallar içerir. Petrol ayrıştırma sistemleri, acil müdahale planları ve çift cidarlı tankerler bu kapsamda değerlendirilir.

Ek II – Zararlı Sıvı Maddelerin Kontrolü

Kimyasal tankerlerin zehirli veya tehlikeli sıvıları denize boşaltmasını önleyen yönetmelikleri kapsar. Tehlikeli maddeler için belirlenen boşaltım sınırları ve taşıma prosedürleri bu ek kapsamında yer alır.

Ek III – Paketlenmiş Tehlikeli Maddelerin Yönetimi

Tehlikeli kimyasalların kaplar içinde taşınmasına yönelik kuralları belirler. Ambalajlama, etiketleme ve taşınabilir tank kuralları bu ek içinde yer alır.

Ek IV – Kanalizasyon Atıklarının Yönetimi

Gemilerden denize boşaltılan atık suların ve lağım sistemlerinin düzenlenmesini içerir. Belirli bir tonajın üzerindeki gemilerin arıtma sistemleri kullanması zorunludur.

Ek V – Çöp Yönetimi ve Plastik Atıklar

Deniz kirliliğine neden olan plastik, yiyecek atıkları, metal ve cam atıklarının bertarafı için katı kurallar içerir. Plastiklerin denize boşaltılması tamamen yasaktır.

Ek VI – Hava Kirliliği ve Sera Gazı Emisyonları

Gemilerin neden olduğu kükürt oksit (SOx), azot oksit (NOx) ve karbon emisyonlarını sınırlandırır. Düşük kükürtlü yakıt kullanımı ve emisyon azaltıcı teknolojilerin uygulanmasını zorunlu kılar.

MARPOL Kimleri Kapsar?

MARPOL, uluslararası sularda seyreden tüm ticari gemilere uygulanır. 400 groston üzerindeki yük gemileri ve tüm yolcu gemileri, sözleşme hükümlerine uymak zorundadır. Ayrıca, IMO tarafından belirlenen Emission Control Areas (ECA – Emisyon Kontrol Alanları) içinde faaliyet gösteren gemiler, daha sıkı kurallara tabidir.

MARPOL’ün Denizcilik Sektörüne Etkileri

MARPOL, deniz taşımacılığına önemli çevresel ve ekonomik etkiler sağlamaktadır:

• Deniz ekosisteminin korunması: Petrol sızıntıları ve atık boşaltımları ciddi şekilde azalmıştır.
• Yeşil denizcilik uygulamalarının yaygınlaşması: Düşük emisyonlu yakıtlar ve çevre dostu gemi teknolojileri teşvik edilmektedir.
• Yasal yaptırımların artırılması: MARPOL ihlalleri ağır cezalarla sonuçlanabilir, bu yüzden denizcilik şirketleri daha sıkı çevre politikaları benimsemektedir.
• Liman kontrollerinin sıkılaştırılması: Liman Devleti Kontrolleri (Port State Control – PSC) kapsamında gemiler düzenli denetimlere tabi tutulmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

MARPOL’a Kaç Ülke Taraf?

MARPOL’a 150’den fazla ülke taraftır ve bu ülkeler sözleşme kurallarını uygulamakla yükümlüdür.

MARPOL Sertifikası Nedir?

MARPOL hükümlerine uyan gemilere Uluslararası Kirlilik Önleme Sertifikası (IOPP – International Oil Pollution Prevention Certificate) verilir.

MARPOL’ün En Önemli Güncellemeleri Nelerdir?

• 2005 Değişikliği: Düşük kükürtlü yakıt kullanımı teşvik edildi.
• 2013 Değişikliği: Balast suyu yönetimi zorunluluğu getirildi.
• 2020 Değişikliği: Kükürt emisyon sınırı %0.50’ye düşürüldü.

MARPOL, deniz taşımacılığı sektöründe çevreyi korumaya yönelik en kapsamlı sözleşmelerden biridir. Gemi sahipleri, operatörler ve mürettebat için deniz kirliliğini önlemek büyük bir sorumluluktur. Denizcilik sektöründe başarılı olmak için MARPOL kurallarına uyum sağlamak ve çevre bilincini artırmak büyük önem taşır.

Eğer siz de MARPOL ve çevre dostu denizcilik uygulamaları hakkında daha fazla bilgi almak istiyorsanız, EKOL Denizcilik olarak sunduğumuz eğitim programlarına göz atabilirsiniz.