COLREG – Denizde Çatışmayı Önleme Sözleşmesi

Denizcilik sektörü, dünya ticaretinin en büyük taşıma sistemlerinden biri olup, uluslararası sularda seyreden gemilerin güvenli bir şekilde yol almasını sağlamak büyük bir önem taşır. Denizlerde yaşanabilecek çarpışmaların önlenmesi ve güvenli seyrin sağlanması amacıyla Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO – International Maritime Organization) tarafından oluşturulan COLREG (International Regulations for Preventing Collisions at Sea – Denizde Çatışmayı Önleme Uluslararası Sözleşmesi), denizcilik dünyasında bağlayıcı kurallar koyan en önemli düzenlemelerden biridir.

COLREG Nedir?

COLREG Sözleşmesi, denizcilik sektöründe gemilerin birbirleriyle çarpışmasını önlemek amacıyla belirlenmiş uluslararası kurallar bütünüdür. 1972 yılında IMO tarafından kabul edilen ve 1977 yılında yürürlüğe giren sözleşme, denizcilik trafiğinin güvenliğini artırmak için oluşturulmuştur.

Bu düzenleme, uluslararası sularda seyreden tüm gemilere uygulanır ve kaptanlar, gemi operatörleri ile denizcilikle ilgilenen tüm bireyler için temel bir rehber niteliğindedir.

Web Sayfası: https://www.imo.org/en/OurWork/Safety/Pages/Preventing-Collisions.aspx

COLREG’in Amaçları Nelerdir?

COLREG’in temel amacı, denizde seyir güvenliğini sağlamak ve çatışmaları önlemek olsa da şu hedefleri de içermektedir:

• Denizde seyir kurallarını belirlemek
• Farklı gemi türleri arasındaki öncelikleri düzenlemek
• Gece ve gündüz kullanılacak ışık ve işaret sistemlerini belirlemek
• Radyo ve sesli sinyaller aracılığıyla haberleşmeyi düzenlemek
• Denizde seyir yapan gemilerin birbirlerini daha kolay algılamasını sağlamak

COLREG’in Kapsadığı Temel Konular

COLREG, dört ana bölüm ve 38 kuraldan oluşmaktadır:

Genel Kurallar ve Kapsam

COLREG, uluslararası sularda faaliyet gösteren tüm gemilere uygulanır. Küçük teknelerden büyük ticari gemilere kadar her tür deniz taşıtı bu kurallara uymak zorundadır.

Denizde Seyir Kuralları

Bu kurallar, gemilerin birbirleriyle güvenli mesafeyi nasıl koruyacağını, hangi geminin yol hakkına sahip olduğunu ve çarpışmaları önlemek için nasıl hareket edilmesi gerektiğini belirler.

• Sancak-kıç taraf kuralı: Birbirine yaklaşan iki gemiden, sancak tarafından gelen gemi yol hakkına sahiptir.
• Dar su yolları ve kanallar: Dar alanlarda gemilerin sağdan gitmesi ve büyük gemilere öncelik verilmesi gerekir.
• Trafik ayırma düzenleri: Yoğun gemi trafiği olan bölgelerde özel düzenlemeler uygulanır.

Seyir Işıkları ve İşaretler

COLREG, gemilerin gece ve gündüz fark edilmesini sağlamak için hangi tür ışıkları kullanması gerektiğini belirler. Buna göre:

• Yelkenli tekneler, motorlu gemiler ve balıkçı tekneleri farklı ışıklandırmalar kullanır.
• Demirde duran ve manevra yapamayan gemiler için özel işaretler bulunur.

Ses ve Görsel Sinyaller

Sisli veya düşük görüş koşullarında gemilerin birbirlerini fark edebilmesi için sesli ve görsel sinyaller zorunludur. Bunlar arasında:

• Uzun ve kısa düdük sinyalleri
• Tehlike ve dönüş sinyalleri
• Acil durum çağrıları yer alır.

Özel Durumlar ve Sorumluluklar

COLREG, açık denizde veya kıyıya yakın bölgelerde oluşabilecek özel durumlar için ek kurallar içerir. Örneğin:

• Dar su yollarında ilerleme önceliği
• Sisli havalarda manevra yapma zorunlulukları
• Balıkçı tekneleri ile büyük ticari gemiler arasındaki etkileşimler

COLREG Kimleri Kapsar?

COLREG, tüm uluslararası sularda seyreden gemilere uygulanmaktadır. Bu kurallar, ticari gemilerden balıkçı teknelerine, askeri gemilerden küçük özel teknelere kadar geniş bir yelpazeye hitap etmektedir.

COLREG’in Denizcilik Sektörüne Etkileri

COLREG, denizcilik sektöründe birçok önemli değişikliğe neden olmuş ve gemi trafiğinin daha güvenli hale gelmesini sağlamıştır. Başlıca etkileri şunlardır:

• Denizde çarpışma riskinin azalması: Standart kurallar sayesinde gemiler birbirleriyle güvenli mesafeyi koruyabilmektedir.
• Deniz trafiğinde düzen ve disiplin sağlanması: Özellikle yoğun liman bölgelerinde çarpışmaların önüne geçilmektedir.
• Denizcilik eğitiminde temel bir rehber olması: Tüm denizcilik okulları ve eğitim kurumları, COLREG kurallarını müfredata dahil etmiştir.
• Uluslararası denizcilik operasyonlarının standartlaşması: Dünyanın her yerinde aynı kurallar uygulanmaktadır.

Sıkça Sorulan Sorular

COLREG Kaç Ülke Tarafından Uygulanmaktadır?

COLREG, IMO üyesi 150’den fazla ülke tarafından kabul edilmiştir ve uluslararası sularda bağlayıcıdır.

COLREG Sertifikası Nedir?

Denizcilik eğitimi alan kişilere, bu kuralların öğrenildiğini belgeleyen Denizde Çatışmayı Önleme Sertifikası verilmektedir.

COLREG Kurallarına Uyulmaması Durumunda Ne Olur?

COLREG ihlalleri sonucunda ciddi idari yaptırımlar ve para cezaları uygulanabilir. Ayrıca, kaza durumlarında sigorta taleplerinde sorunlar yaşanabilir.

COLREG, denizlerde güvenli seyir ve çarpışmaların önlenmesi için tüm denizcilerin bilmesi gereken en temel sözleşmelerden biridir. Gemicilerin ve kaptanların, bu kurallara hâkim olması ve gerektiğinde doğru manevraları yapabilmesi, deniz kazalarının önlenmesinde kritik bir rol oynar.